Katar – Kadınlar İçin Bilgi Notları

Katar ile ilgili, gerek blog yazılarımın altına yorum olarak, gerek sosyal ağlar üzerinde ya da doğrudan e-posta yolu ile en sık aldığım soruların başında “Bir kadın olarak Katar’da yaşayabilir miyim? Güvenli mi? Kapanmak zorunda mıyım?” gibi çekince ve endişe içeren sorular geliyor.

Kısa süre içerisinde Katar’a taşınmanız ve bekar bir bayan olarak tek başınıza yaşamanız gerekiyor. Kimisi için oldukça ürkütücü bir tablo olabilir bu durum.

Bu soruları soranların kafalarından geçenleri gayet iyi anlayabiliyorum. Sonuç olarak Katar bir Arap ülkesi ve Arap ülkesi deyince aklımıza ilk olarak Suudi Arabistan ve onun kadınlara uyguladığı katı kuralları geliyor (Bu hususta Suudi Arabistan yumuşama eğilimi gösteriyor ama bu başka yazının konusu.). Gözümüzün önünde bu resim bir kere oluştuğu için, bilincimiz Arap Ülkesi = Suudi Arabistan eşitliğini her yere yapıştırıveriyor. Kafası karışan bilincimiz bir sonraki adımda algımızı etkiliyor ve önümüze çıkan benzer durumlarda konuya daha sorgulayıcı ve ön yargılı yaklaşıyoruz.

Katar’da ve Doha’da yaşamı anlattığım diğer blog yazılarımda değindiğim gibi, Katar bir Arap ülkesi olmasına karşın, oldukça kozmopolit bir yer. Elbette bunun türlü nedenleri var ama ben bu yazıda bu stratejinin detayına girmeyeceğim. Elimden geldiğince kısa tutmaya çalışacağım bu yazıda Katar’da bir kadın olarak yaşamanın nasıl bir tecrübe olduğuna değinmeye çalışacağım. Bir erkek olarak kadınların yaşamına dair fikir belirtiyor oluşum nedeniyle hatalarım, eksikliklerim olacaktır. Şimdiden sürç-i lisan ettiysem affola demek istiyorum. Eksik gördüğünüz ya da kafanıza takılan bir nokta olursa, yorum olarak belirtirseniz, dilim döndüğünce düşüncelerimi paylaşır, yazıyı düzeltmeye çalışırım.

Welcome To Doha Timelapse from Michael Shainblum on Vimeo.

Daha iyi benimseyebilmemiz için hayali bir durum üzerinden konuya yaklaşmak istiyorum:

Diyelim ki Katar’daki bir şirketten gayet cazip bir teklif aldınız. Kısa süre içerisinde Katar’a taşınmanız ve bekar bir bayan olarak tek başınıza yaşamanız gerekiyor. Kimisi için oldukça ürkütücü bir tablo olabilir bu durum. Bilmediğiniz bir ülke, uzak olduğunuz bir kültür ve bambaşka bir hayat deneyimi… Katar ile ilgili aklınıza aşağıdakilere benzer sorular gelecektir ki, ben bu sorulara basit cevaplar vererek kafanızdaki soru işaretlerini kaldırmaya çalışacağım. Hazırsak başlıyorum.

Sunrise at Pearl Qatar 🌞. Pearl’de güneş doğarken☀️. #doha #qatar #pearlqatar #katar

A post shared by Ufuk Yurtbil (@gurlo) on Oct 24, 2017 at 1:55am PDT

Katar güvenli bir ülke midir?

Katar, Küresel Barış Endeksi‘nin 2017 sıralamasına göre dünyanın en barışçıl 30. ülkesidir. Türkiye’nin bu sıralamada 146. sırada olduğuna dikkat! (Şaşırdık mı?) Üstte verdiğim Wikipedia bağlantısında bu hesaplamanın kriterlerini görebilirsiniz (Maalesef Wikipedia Türkçe 2011 verilerini barındırdığı ve bilgi noksanlığı içerdiği için referans veremiyorum. Yine de bir göz atmak isterseniz şuradan inceleyebilirsiniz.).

Çok sayıda parametrenin değerlendirildiği endeks oldukça kapsamlı veriler ışığında hazırlanıyor. Bu uluslararası çalışma neticesinde Katar’ın Türkiye’den daha güvenli ve sakin bir ülke olduğunu sonucuna varmakta özgürüz gibi görünüyor. Katılıyor musunuz?

Rakamlar güzel, peki gerçekler de böyle mi? Evet, gerçekler de böyle. Katar suç ve şiddetin oldukça düşük olduğu bir ülke. Burada yaşayan 2.3 milyon insanın en az 2 milyonu sadece çalışmak ve ana vatanlarına para göndermek (Remittance) için buradalar. Kimsenin aklında komşusuna saldırmak, araba çalmak, banka soymak vs. geçmiyor. Bunlardan birini yapmak demek, Katar yasalarında yazan cezayı çekmek ve sonrasında sınır dışı edilmek demektir. İnsanlar Katar’da bu problemlerle boğuşmak istemedikleri için, doğal olarak suç ve şiddetten uzak bir yaşantı geçirmeyi tercih ediyorlar. Güvenli yaşamın, toplumun kendi seçimi olduğu bir düzenden bahsedebiliriz sanırım. Ütopik, değil mi?

#souqwaqif #rain #doha #qatar güzel bir akşam sonlaniyor doha’da yağmurlar altında…

A post shared by Ufuk Yurtbil (@gurlo) on Mar 21, 2016 at 11:42am PDT

Katar’da sokağa çıktığımda kapanmak zorunda mıyım? Giyim kuralları nasıl? Araba kullanabilir miyim?

Katar’da yaşayan kadınların kapanması ya da örtünmesi zorunlu değildir. Türkiye’de nasıl giyiniyorsanız, Katar’da da o şekilde giyinmeye devam edebilirsiniz. Tabi kültürel duyarlılık noktasında dikkatli olmak kaydıyla. Eğer Türkiye’de bakkala bikini ile gidiyorsanız (!!), Katar’da bir zahmet yapmayın bunu. Tavsiye etmiyorum. Sonuçta burası Katarlılar’ın ülkesi. Onlar sizin yaşantınıza karışmıyorlar ama sizin anlayışınızı rica ediyorlar.

Özellikle Uzak Doğu Asya’dan gelen mavi yaka işçilerin yoğun olarak yaşadığı bölgelerde fazla rahat (Anladınız siz onu) giyinmeniz, istemediğiniz bakışların üzerinizde toplanmasına neden olabilir. Bununla beraber daha kozmopolit semtlerde (The Pearl gibi) insanların daha rahat bir biçimde sokaklarda dolaştığına tanık olursunuz.

Özetlersek, Katar’da giyim kuşam kısıtlaması yoktur ama ortama göre giyinmek noktasında bir tık daha anlayışlı olmanız, ters bakışlarla karşılaşma riskinizi düşürecektir. Plaja giderken (Aksi belirtilenler hariç) istediğiniz gibi giyinmekte serbestsiniz (Mayo, bikini vs.).

Katar’da kadınların araba kullanmalarına karşı bir kısıtlama bulunmaz. Özgürce aracınızı sürebilirsiniz.

Rainy evening in #doha

A post shared by Ufuk Yurtbil (@gurlo) on Feb 13, 2017 at 10:38am PST

Kadnlara karşı bir ayrımcılık var mı? Toplumsal yaşamda kadın, erkeğin gerisinde mi?

Katar’da kadınlara karşı pozitif ayrımcılık vardır. Marketlerde kadınlara özel sıralar görürsünüz, bekleme yerlerinde kadınların daha az bekletildiğini ve öncelik verildiğine tanık olursunuz, bir çok açıdan kadınların kendilerini rahat hissetmeleri için özen gösterildiğini fark edersiniz.

Devlet dairelerinde, hayatın içinde, kadınlar aktif olarak görev alırlar. Buna karşın nüfusun büyük bölümü (kabaca %75’i) erkektir. Bunun birincil nedeni de devam eden inşaat projeleri için çalışmaya gelen erkek sayısının çok fazla oluşudur.

Tek başıma yaşıyor olmam bir sorun olur mu? Korkmalı mıyım?

Hayır. Çok sayıda kadın Katar’da tek başına yaşamaktadır. Ben bugüne kadar, ne yakın çevremde ne de tanıdıklarım arasında bir sorun ile karşılaşan görmedim, duymadım. Dikkat etmeniz gereken bir nokta, evli olmayan kadın ve erkeğin yasal olarak aynı evde kalmalarının suç olduğudur. Eğer buna kalkışırsanız ve bir nedenden ötürü hakkınızda şikayet olursa (Gürültü nedeniyle komşuların şikayet etmesi vs.) risk altındasınız demektir. Bu önemli ve dikkat edilmesi gereken bir husustur. Onun dışında bir kadının tek başına Katar’da yaşamasında sorun teşkil edecek bir durum yoktur. Çok sayıda örneği mevcuttur.

Ambargo oldu, körfez karışık, ya bir şey olursa?

Valla bir kere şunu söylemek lazım; Türkiye’nin 24 saat içerisinde yaşadığı sayıda krizi Katar bir yılda yaşamıyor. Evet ambargo sıkıntılı bir durum ama günlük yaşamın etkilendiğini söylemek doğru olmaz. Her ülkenin kendine göre sıkıntıları vardır ve Katar’ın son dönemdeki en büyük sıkıntısı bu ambargo durumudur. Ambargonun daha da ciddileşmesi elbette mümkündür. Bu bir risktir ama bana sorarsanız bu ve buna benzer riskler her ülke için geçerlidir. Türkiye’nin daha az riskli olduğunu söylemek mümkün mü sizce? Şimdilik ambargonun bir sıkıntı yaratmadığını ama ileriye dönük temkinli olmaktan bir zarar çıkmayacağını söylemem yeterli olacaktır sanırım. Sonuç olarak burası gurbet, kendi ülkemiz değil. Gurbette her zaman her şeye hazırlıklı olmak gerekmektedir. Bugün itibariyle Katar’da hayat olağan şekilde devam etmektedir, önemli olan da bu olsa gerek.

Bu yazıda Katar’da kadınların yaşamını merak edenlere benim aklıma gelen önemli noktaları sıralamaya çalıştım. Sizin aklınıza takılan bir soru varsa yorum olarak yazabilirsiniz. Ya da eklemek istediğiniz bir nokta varsa, katkınızı beklerim.