Katar, başka bir şekilde söylemek istersek 2022 Dünya Kupası’nın ev sahibi. 2 Aralık 2010 tarihinde Zurich kentinde yapılan oylama ile Fifa’nın tarihinde ilk defa bir arap ülkesine Dünya Kupasına ev sahipliği yapma fırsatı verdiğinin üzerinden üç yıldan fazla zaman geçti. Bu geçen üç yılda Katar’ın ismini daha sık duyar olduk. Gerek arap baharındaki proaktif rolü olsun, gerek ülkenin inşaat sektöründeki büyüme ile orantılı artan projelerde hayatını kaybeden güneydoğu asyalı işçilerin haberleri olsun, gerek devletler arası ekonomik ittifakların ve ilişkilerin günyüzüne çıkmış olması olsun… Katar artık hepimizin bildiği bir körfez ülkesi olmuş durumda.
Konudan biraz sapıp Katar’a gelmek isteyen kişilerin merak edebileceği bir iki konuya değinmek istiyorum. Katar’ın başkenti Doha’ya Qatar Airways, Türk Havayolları ve Pegasus Airlines ile gelebilirsiniz. Karayolu ile giriş üç yılı aşkın süredir bitmeyen suriye içsavaşı sebebiyle mümkün değil. Üç havayolundan Qatar Airways en pahalısı. Ortalama bir gidiş dönüş bilet için 1000$’ı gözden çıkarmanız gerekiyor. Bu miktar Türk Havayolları için 800$ seviyelerinde. Pegasus ile konfordan biraz fedakarlık edip Sabiha Gökçen’i de dert etmeyerek 500$’a gidiş dönüş biletinizi ayarlayabilirsiniz. Katar’a gelmek için Türk Vatandaşlarının vize almasına gerek yok. 14 günlük turist vizesini Doha’ya indiğinizde 150 Qatar Riyal’i (Yaklaşık 80tl) karşılığında alabiliyorsunuz. 14 günlük vize 14 gün daha uzatılabiliyor. Ardından daha da fazla kalmak isterseniz, ülkeden çıkış yapıp tekrar girmeniz gerekiyor. Firmalardan Business Visa alabilirseniz üç aya kadar Katar’da kalabilirsiniz. Turist olarak gelmek isteyenlerin maksimum beş günlük bir program yapmalarını öneririm. Bugünün Katar’ı turistik gezi amaçlı gelinecekse beş günde biter.
Ulaşım ve vize konusunu kapattıktan sonra 2022 Dünya Kupası’nın Katar’a olan etkisine değinmeye devam edelim. Katar 2030 yılını kendisine vizyon edinip 2030 National Vision kapsamında ülkeyi ortadoğu ve kuzey afrikada (MENA) bir turizm, eğitim, spor, kültür ve sağlık merkezi yapmak istediğini açıkça belirtmiş. Amaç bir ticaret merkezi oluşturmak değil. Önlerinde yenmelerinin pek de mümkün olmadığı bir Dubai gerçeğ varken bu stratejinin doğru olduğunu öngörebiliriz. 2022 Dünya Kupası ile ülkenin altyapı eksikliklerinin belirlenmesine ve bu eksikliklerin giderilmesine önem verildi. Gelirinin büyük bölümünü doğalgazdan üreten bir ülkenin parasının hemen hemen hepsini altyapıya ayırması üzerinde tartışılabilecek bir nokta. Yalnız Doha’ya geldiğinizde altyapı eksikliğini şehrin birçok yerinde görmeniz mümkün. Diğer bir göreceğiniz şey de her metrekareye düşen tower crane sayısının azımsanmayacak sayıda oluşu.
Bu kadar insan Dünya Kupası için ülkemize gelecek, peki biz bu insanları bir yerden bir yere nasıl taşıyacağız? Olmayan toplu taşıma sistemimizle mi? Yoksa yaz aylarında 50 dereceyi bulan havada yürüterek mi? Katar’ın önündeki en önemli problemlerden birisi toplu taşımaydı. BU doğrultuda Qatar Rail firmasının kontrolünde Metro ağını hayata geçirmeye karar verdiler. Doha her ne kadar büyüme evresinde bir şehir olsa da, yoğun inşaat çalışmaları ve nüfus yoğunluğunun fazlalığı beraberinde trafik sıkıntısını da getiriyor. Metro bu konuda mantıklı ve akılcı bir çözüm gibi görünüyor. Tabi gerek Dünya Kupası gerekse de National Vision için toplu taşıma hedeflerinin sağlanmak zorunda olduğunu artık tüm Dünya biliyor.
I see a bright future for non-hydrocarbon sector in Qatar. http://t.co/gOGrVRCGvV
— Düşlerden Gerçeğe (@ufukcizgisi) April 6, 2014
Dünya Kupası için Katar oniki adet stadyum kullanmayı planlıyordu. Daha sonrasında stadyum sayısında kesintiye gidildiği hakkında söylentiler çıkmaya başladı. Maliyetin planlanandan fazla çıkmasından dolayı sekiz ya da dokuz stadyum ile şampiyonanın yapılması konusunda FIFA’da nabız yoklandığı anlaşıldı. Şu aşamada sadece bir adet stadın dizaynı ortaya çıkmış durumda. Bu yıl içerisinde dört adet daha stadın dizaynının bitirileceği söyleniyor.
Work to start on five World Cup stadia this year | http://t.co/BkFIrETt2z http://t.co/LQXA3uheuj
— Düşlerden Gerçeğe (@ufukcizgisi) April 6, 2014
Bu tempoda bu işler nasıl zamanında bitecek pek idrak edemiyorum. Daha yapılması gereken otoyollar, oteller, konutlar ve eğlence merkezleri, turizm tesisleri, hastaneler, üniversite kampüsleri ve daha sayamadığım yüzlerce ihtiyaç var. Katar’ın vizyonu yüz çevirebileceğimiz birşey değil. Elde kaynak da varken “yapamazlar” diyemeyiz. Tek sıkıntı bu kadar fazla şey bu kadar kısıtlı bir zaman diliminde insanların yaşamını çok da rahatsız etmeden, ülkenin huzurunu bozmadan nasıl koordine edilecek ve gerçekleştirilecek? İşte bu yüzden tüm Doha ingiliz manager’lar ile dolmuş durumda. Pek de şaşırmamak gerekiyor sanırım.
Bu konuda değerlendirmelerde bulunmaya devam edeceğiz.
